Książka wpisuje się w nurt publikacji poświęconych problematyce rozwoju indywidualnej działalności gospodarczej i przedsiębiorczości w Polsce. Zjawiska te są rozpatrywane w kontekście przeobrażeń warunków funkcjonowania różnych kategorii uczestników rynku pracy i zasad kształtowania aktywności zawodowej, wywołanych między innymi procesami uelastyczniania tego rynku. Materiał empiryczny pochodzi z cyklu badań autorskich zrealizowanych w latach 2002-2019 wśród osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Celem monografii jest opis cech i uwarunkowań sytuacji pracy jednostek wchodzących w skład tej zróżnicowanej i odmiennie definiowanej zbiorowości. W koncepcji uwzględniono charakterystykę wykonywanej pracy, jak również aspekty decydujące o specyfice samozatrudnienia i funkcji (mikro)pracodawcy, przyczyny podejmowania działalności gospodarczej, znaczenie zasobów społeczno-zawodowych i doświadczeń na rynku pracy (w tym bezrobocia), identyfikację z rolą przedsiębiorcy, wartość pracy oraz czynniki satysfakcji. Analizom dotyczącym sytuacji pracy na własny rachunek towarzyszą ponadto rozważania na temat zmian modelu pracy i poszukiwania jej współczesnych paradygmatów. W opracowaniu dominuje perspektywa socjologiczna, niemniej w przypadku wielu rozwiązań teoretycznych i wyjaśnień zastosowano podejście interdyscyplinarne.