Książka zawiera charakterystykę monografii naukowych i podręczników wydanych przez renomowane w latach 80. XX wieku wydawnictwa, dokonaną z perspektywy recenzenta. Będąc przeglądem głównych paradygmatów naukowych charakterystycznych dla powojennego okresu rozwoju polskiej psychologii, jest zarazem dokumentem historii nauki polskiej tamtych czasów. Autor nawiązuje w niej do bardzo dynamicznego okresu rozwoju psychologii i nauk pokrewnych, gdyż był to czas bardzo znamienny nie tylko dla polskiej psychologii naukowej (był początkiem dominowania nowego paradygmatu psychologii poznawczej oraz był związany ze zmianą pokoleniową wykładowców na polskich uniwersytetach).
Książka składa się z czterech rozdziałów - uwzględniających różne paradygmaty, jakie funkcjonowały wówczas w środowisku naukowym i dydaktycznym uczelni wyższych:
I. Paradygmat "Mistrza" - przedstawiający sylwetki niektórych ówczesnych uczonych;
II. Paradygmaty dydaktyczne - uwzględniają ce dorobek teoretyczny i wydawniczy podręczników akademickich i monografii naukowych;
III. Paradygmaty nauk pokrewnych psychologii - obejmujące wydawnictwa naukowe z dziedziny filozofii, socjologii, pedagogiki, medycyny, które wchodziły w zakres kształcenia psychologów i współpracy w ramach psychologii stosowanej;
IV. Paradygmaty interdyscyplinarne - przedstawiające monografie z dziedziny filozofii, pedagogiki, socjologii, medycyny, ergonomii itp., w których psychologowie są współautorami.
Adresatami publikacji są przede wszystkim psychologowie akademiccy i studenci tego kierunku, ale także innych dyscyplin naukowych, jak np.: pedagogika, socjologia, filozofia, medycyna.