Genialny debiut Kena Keseya, w samych tylko Stanach Zjednoczonych rozszedł się w nakładzie 10 milionów egzemplarzy. Nakręcony na jego podstawie film Milosa Formana z niezapomnianą kreacją Jacka Nicholsona zdobył 5 Oscarów.
McMurphy, szuler i zabijaka, udaje wariata, żeby są wykpić od odsiadywania wyroku. Pobyt w szpitalu psychiatrycznym jawi mu się jako dobry żart do chwili, kiedy się dowiaduje, że nie odzyska wolności, dopóki nie uznają go za "wyleczonego". Decyzja należy do Wielkiej Oddziałowej, z pozoru uosobienia słodyczy i dobroci, w rzeczywistości sadystki znęcającej się nad pacjentami. McMurphy, który dotąd buntował przeciwko niej chorych, nagle zaczyna rozumieć, że musi ukorzyć się przed nią, jeśli chce opuścić szpital. Ale czy gotów jest dać się pokonać bezdusznemu Kombinatowi, który złamał tyle istnień ludzkich?