Książka nominowana w konkursie Mądra Książka Roku 2024 oraz Nagrody im. Marcina Króla Fundacji Batorego.
Z książki dowiesz się: że pomysł na to, by Polskę przesunąć na zachód, powstał jeszcze przed II wojną światową, że na "Ziemie Odzyskane" przyjeżdżali ludzie nie tylko z "Kresów", kto przyrządzał kawę z cukrem dla przybywających osadników, jak zarządzano tym, co nazwano "mieniem poniemieckim", dlaczego władze i propaganda PRL sięgnęły po króla Chrobrego, dlaczego papież zdecydował się zatwierdzić nowe granice diecezji dopiero w latach 70. XX wieku, co wywołuje do dziś największe dyskusje na "Ziemiach Odzyskanych".
Opis wydawcy: W 1945 roku nowy rysunek granic wprawił w ruch miliony. Ogromny obszar kończący się na zachodzie wstęgami Odry i Nysy Łużyckiej stawał się Polską. Gdzie indziej Polskę wymazano, choć nie można było o tym głośno mówić. Na "Ziemiach Odzyskanych" zegarki przestawiono na czas średniowieczny, w centrum ustawiając mit piastowski. Przyjeżdżającym obiecywano dobrobyt i spokój. Osadnicy i osadniczki na miejscu zastali chaos, budynki z czerwonej cegły i muru pruskiego, napisy w niemieckim gotyku. Jak poczuć się u siebie, gdy dookoła wszystko inne, obce, "poniemieckie"? Z relacji, dokumentów i pamiętników wyłania się obraz ludzi, którzy próbowali odnaleźć się w nowym miejscu, zbudować Polskę i siebie. Autorka oddaje głos dobrowolnym osadnikom, i tym siłą wysiedlonym ze wschodu, żołnierzom szturmującym Wał Pomorski, urzędnikom, a także Niemcom, dla których te tereny stanowiły Heimat, dom. To unikalna, doprowadzona aż do współczesności opowieść o wielkiej historii, polityce, propagandzie, układach międzynarodowych, budowie pamięci, mitów i ich dekonstrukcji. A także o codziennych ludzkich wyborach, które trzeba było podejmować w nowej rzeczywistości. O decyzjach trudnych, które wielu przemilczało. To też osobista opowieść Autorki, wnuczki osadników, urodzonej w przez wieki pogranicznym Wałczu/Deutsch Krone na Pomorzu Środkowym. "Staram się odtworzyć historie możliwie wielu rodzin. Historie innych, które może opowiedzą mi coś o mojej własnej. I opowiedzą coś także czytelniczkom i czytelnikom, których nurtują podobne do moich pytania". To książka o korzeniach - zapuszczanych i odciętych, o tożsamości i duchach przeszłości, które nigdy do końca nie znikają.