Etyka
Bo też wszystko wzniosłe jest równie trudne, jak rzadkie.
Swoją odważną wizją rzeczywistości Spinoza naraził się na ostracyzm. Korzystając z porządku wywodu inspirowanego metodą Euklidesa, dowodził, że Bóg nie jest osobowym stwórcą świata, lecz jest tożsamy z całą naturą. Również człowiek stanowi część tej samej, deterministycznej całości. Spinoza odrzucił ideę wolnej woli i pokazał, że prawdziwa wolność rodzi się nie z boskiej łaski, lecz ze zrozumienia praw rządzących światem i własnymi emocjami.
Nic bez bóstwa nie może ani być, ani dać się pojąć.
W tym fundamentalnym dziele Spinoza odrzucił tradycyjną religię i jej dogmaty. Wykazał, że wiara oparta na przesądach i lęku prowadzi do fanatyzmu i zniewolenia umysłu. Dobitnie skrytykował instytucjonalne religie, które podporządkowują ludzi nakazom opartym na irracjonalnym strachu. Pokazał, że prawdziwa duchowość polega na dążeniu do poznania i na życiu w harmonii z naturą. Dziś, gdy coraz częściej podchodzimy krytycznie do dogmatów i poszukujemy racjonalnych podstaw moralności, Etyka wciąż pozostaje inspirującą i odważną lekturą. To książka dla tych, którzy nie boją się samodzielnie myśleć i stawiać trudnych pytań.
A więc powód, czyli przyczyna, dlaczego bóstwo, czyli natura, działa i dlaczego istnieje, jest ta sama.