Myślenie krytyczne to myślenie samodzielne, kierujące się takimi wartościami jak rzetelność, wolność, odpowiedzialność i dobro. To myślenie empatyczne, rozumne, czyli zdolne do rozmowy i rozumienia innych i siebie celem podejmowania takich decyzji, z których wyniknie najbardziej optymalne dobro. Myślenie krytyczne to myślenie nad myśleniem, dlatego książka zarysowuje mapę myślenia. Ukazuje różnicę między myśleniem intelektualnym (sprawnym, skutecznym i funkcjonalnym) a rozumnym. Zwraca uwagę na źródła naszych przekonań i ich wpływu na myślenie, na funkcję myślenia mitologicznego, na pozytywne i negatywne skutki działania intuicji i wyobraźni, na związek myślenia i sumienia. Informuje o społecznych i technologicznych uwarunkowaniach bezmyślności, o niebezpieczeństwach ideologii i teorii spiskowych. Wyjaśnia takie pojęcia jak prawda, mądrość i głupota, dogmatyzm, fanatyzm, relatywizm, perspektywizm. Odpowiada wreszcie na pytanie, dlaczego humanizm doprowadził do gułagów i obozów koncentracyjnych. Myślenie krytyczne jest szczególnie konieczne w czasach dezinformacji, postetyki, postprawdy i sztucznej inteligencji (AI).
Podręcznik został wyposażony w narzędzia dydaktyczne: słownik pojęć, biografie myślicieli i przede wszystkim pytania i problemy do dyskusji. Może być podstawą dla odrębnej ścieżki myślenia krytycznego, jak też być wykorzystany jako wsparcie dla większości przedmiotów programu szkoły średniej.